W pierwszym dniu wiosny 21 marca br. ukazał się w sprzedaży nowy numer „Wiadomości Bocheńskich”. W numerze Czytelnik znajdzie artykuły o tematyce językoznawczej, historycznej, etnograficznej, wspomnieniowej i bieżącej dotyczącej Bochni i Ziemi Bocheńskiej.
W związku z pomysłem zlikwidowania ok. 70 nazw obiektów fizjograficznych w powiecie bocheńskim, którego realizację słusznie wstrzymały władze samorządowe miasta i powiatu ciekawy artykuł pt. Co mówią nazwy własne? napisał prof. dr hab. Władysław Kupiszewski z Uniwersytetu Warszawskiego, który od lat zajmuje się dialektologią, onomastyką, historią języka polskiego oraz językiem artystycznym. Jest on członkiem honorowym naszego Stowarzyszenia i działa w Oddziale Warszawskim. Autor na przykładach nazw miejscowości z powiatu bocheńskiego wskazuje jak nieocenionym bogactwem naukowym, źródłem wiedzy dla językoznawstwa, historii i kultury narodowej są te właśnie nazwy, które należy ochraniać i traktować jako nasze skarby narodowe.
W rękopiśmiennych zbiorach Stanisława Fischera zachowała się obszerna kronika wydarzeń wojennych z listopada 1914, rozgrywających się w Bochni pt. Moskale w Bochni w roku 1914. cz.1. Dowiemy się jak przebiegała bitwa o Bochnię , jak wyglądała obrona artyleryjska Bochni (28 armat na Wójtostwie), co działo się po przedarciu się Rosjan na bocheńskim rynku (ślady krwi, walka kolbami karabinowymi, rabunek sklepów), jaki był los jeńców austriackich, a następnie powitanie w Bochni słynnego z walk z Turkami gen. Radko Dmitriewa, Bułgara w służbie carskiej, i jego oficerów, przez burmistrza dr Maissa i proboszcza Wilczkiewicza. Czytelnik dowie się o mszy prawosławnej na bocheńskim rynku oraz o dramacie wielu ludzi.
Mirosław Mroczek w interesującym artykule Zwycięstwo grobami mierzone, przedstawia własne spojrzenie na operację limanowsko-łapanowską i wskazuje, że w wyniku tej operacji nie doszło do spektakularnego przełamania frontu. Autor zaprasza czytelników do dyskusji i wymiany poglądów na ten temat.
O związkach rodu Kadenów i Bandrowskich (głownie pisarzy Jerzego Bandrowskiego i Juliusza Kaden-Bandrowskiego) z Ispiną pisze Józef Podsiadło i zamieszcza fragmenty wspomnień obu pisarzy. Efektem książki „Siła przyciągania” wydanej przez Stowarzyszenie z okazji 200 lecia bocheńskiego gimnazjum i liceum w 2017 r. jest duża ilość artykułów o znanych i zasłużonych bochniakach. W tym numerze Nichola Lawton z Wielkiej Brytanii przysłała artykuł Włodzimierz Białek. Z Bochni do Birmingham o Włodzimierzu Białku absolwencie z 1933 r., który walczył w wojnie obronnej, organizacjach niepodległościowych ZWZ, POW i AK, był oficerem AK Obszaru Lwów w Inspektoracie Drohobycz, a następnie w armii gen Andersa. II cz. Artykułu ukaże się w następnym numerze. Publikujemy także artykuł Witolda Szczepanika z Gliwic b. ucznia bocheńskiego Liceum W areszcie UB na Krakowskiej o aresztowaniu przez UB uczniów bocheńskiego Liceum, torturach w budynku UB na Krakowskiej w Bochni, przysłuchiwaniu go przez słynnego Józefa Światłę na UB w Krakowie.
W dziale dot. recenzji i omówienia książek nawiązujących do Bochni, Ziemi Bocheńskiej i postaci z nią związanych Elżbieta Misiak z Oddziału Warszawskiego naszego Stowarzyszenia przedstawia sagę rodzinną pt. „Moja Rodzina” Jerzego Ożegalskiego poświęconą losom tej rodziny, związanej z Kamionną, a Stanisław Kobiela w artykule Ralph Modjeski – sławny syn sławnej aktorki, omawia działalność słynnego budowniczego mostów w USA Rafała Modrzejewskiego syna Heleny Modrzejewskiej, który urodził się Bochni w styczniu 1861 r. i nawiązuje do publikacji Maria Boruckiego „Wielcy zapomniani. Polacy, którzy zmienili świat”. Piszemy o nadaniu honorowego obywatelstwa Bochni panu Andrzejowi Dudzie, prezydentowi RP.
W cyklu zagranicznych podróży i wyjazdów rozpoczęliśmy dwa cykle wspomnieniowe. Pierwszy prof. dr hab. Jana Pinowskiego, członka Oddziału Warszawskiego naszego Stowarzyszenia: U polskich misjonarzy w Amazonii Wenezuelskiej i Marii Musiał z Bochni, na drugim końcu świata, o jej pracy pedagogicznej wśród Polaków w Kazachstanie. Mój Kazachstan – wspomnienia. Do swoich urodzin w Bochni w dramatycznych okolicznościach w 1945 r. i kilkuletnim pobycie oraz odwiedzinach w Bochni po 65 latach pisze pan Adam Coppik z Dietzenbachu w Niemczech. Wspomnienia z Bochni po 65 latach.
Styczeń do okres kolęd, kolędników i jasełek. Pani prof. Maria Szymkowska podsumowując Jubileusz 200 -lecia Liceum Ogólnokształcącego w Bochni pisze o pomyśle zaczerpniętym z „Wiadomości Bocheńskich:” wystawienia jasełek na podstawie scenariusza z lat 50. XX wieku przechowywanego przez Tadeusza Hargesheimera. W związku z tym publikujemy także pełną wersję jego artykułu pt. Moje jasełka, a na początku numeru artykuł Doroty Szmigiel z Oddziału Bochniaków we Wrocławiu Hej kolęd, kolęda… o zapomnianej tradycji kolędowania od domu do domu z szopką i turoniem.
W KRONICE omawiamy wydarzenia kulturalne, w których uczestniczyło nasze Stowarzyszenie m.in. o naszym Zjeździe Delegatów, sekcji brydżowej, nowej sekcji teatralnej, wystawach w Domu Bochniaków: prac artystycznych Eugeniusza Molskiego i wystawy Muzeum Więzienia Pawia Taniec wśród mieczów o polskim personelu medycznym tego warszawskiego więzienia w latach okupacji niemieckiej
Piszemy także o naszej wystawie w Warszawie w Muzeum Więzienia Pawiak Żyli wśród nas (zorg. Przez Archiwum w Bochni) i Getto w Bochni (zorg. Przez nasze Stowarzyszenie). W wernisażu tej wystawy 14 lutego br. Uczestniczył Burmistrz Miasta Bochni Stefan Kolawiński. Przeczytamy także o wykładzie kol. Felicji Wieczorek Krzyż wawrzynem opleciony, który wygłosiła na spotkaniu Stowarzyszenia Absolwentów UJ w Krakowie w styczniu b.r.
Na okładce zamieszczamy piękny fotograficzny zimowo-wiosenny pejzaż Bochni pana Pawła Klasy.
Stanisław Kobiela
