Janina Kęsek
Bochnia i obwód bocheński w latach 1863-1864
w 150 rocznicę Powstania Styczniowego
Książka Janiny Kęsek Bochnia i obwód bocheński w latach 1863-1864, którą oddajemy do rąk Czytelników, pokazuje, jak z perspektywy małego miasta galicyjskiego postrzegane były wydarzenia rozgrywające się w Królestwie Polskim, a zwłaszcza krwawo tłumione manifestacje patriotyczne w Warszawie od 1860 roku, następnie wybuch powstania w zimowa noc z 22 na 23 stycznia 1863 r. i jego przebieg.
Obwód bocheński obejmował w tych latach dziewięć starostw od krakowskiego Podgórza, Dobczyc, aż po Radłów i sięgał niemal do Dunajca. Od północy graniczył przez Wisłę z Królestwem Polskim. Takie graniczne położenie obwodu bocheńskiego stwarzało duże możliwości pomocy dla powstania. Była ona udzielana poprzez tworzenie na tym terenie oddziałów powstańczych, niestrudzenie przez cały czas powstania, jak również poprzez organizowanie zaopatrzenia medycznego i militarnego (dostarczanie ładunków i amunicji produkowanej w fabryce w Łomnej) i przyjmowanie tutaj rannych powstańców, a w końcowej fazie walk, ukrywanie chroniących się przed szubienicą i Sybirem. Od jesieni 1862 r. działała Bocheńska Ława Obwodowa pod kierunkiem dr. Franciszka Hoszarda, która potrafiła zmobilizować szereg dworów i parafii nad Wisłą do przygotowania sanitarnej i materialnej pomocy dla walczących, przyjęcia rannych, a w końcu udzielenia pomocy powstańcom, którzy przeszli Wisłę, szukając tutaj ratunku i schronienia.W tej pomocy zaangażowanych było co najmniej 200 osó b. Autorka w czasie prawie dwudziestoletnich poszukiwań odnalazła nazwiska, daty i miejsca, w których działali. Ukazanie zaangażowania naszego miasta i obwodu bocheńskiego w pomoc dla powstania, przy braku literatury na ten temat, zasługują na duże uznanie.
Dzisiaj znajdujemy w środkach masowego przekazu głosy o bezsensie powstania, o naiwności jego przywódców i niepotrzebnie przelanej krwi wielu młodych ludzi, którzy mogliby bardziej przysłużyć się Ojczyźnie
„Te bolesne doświadczenia – czytamy w uchwale Senatu RP z sierpnia 2012 r. – były jednak źródłem siły i wytrwałości w walce o niepodległość całych pokoleń Polaków. Legenda i etos powstania styczniowego największego polskiego powstania narodowego, legły u podstaw odrodzonej Polski, a poświęcenie powstańców doprowadziło do odrodzenia w 1918 roku naszej państwowości po 123 latach niewoli”.
W latach powstania styczniowego po raz pierwszy zrodziła się idea Polskiego Państwa Podziemnego, konsekwentnie realizowana przez Polaków wszystkich zaborów, którzy nie znali zaborczych granic i granicy poświęcenia się dla odzyskania Nie podległości. Bochnia o obwód bocheński miały w tym dziele niemały udział. Tą książką pani Janiny Kęsek, wydaną staraniem Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej, przy finansowym poparciu Starosty Bocheńskiego pana Jacka Pająka, Burmistrza Bochni pana Stefana Kolawińskiego, Stalproduktu S.A., pani Teresy Włodarczyk, Wójta Gminy Drwinia, składamy hołd żołnierzom powstania styczniowego i spłacamy dług wobec wielu pokoleń Polaków, którzy nie wahali się stanąć do walki w obronie wolności. Za życzliwe udostępnienie swoich zbiorów i zgodę na ich wykorzystanie w książce składamy serdeczne podziękowanie: Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni, Archiwum Narodowemu w Krakowie Oddział w Bochni, Muzeum pamiątek po Janie Matejce „Koryznówka” w Wiśniczu, Parafii Rzymskokatolickiej św. Mikołaja w Bochni, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Historycznemu m st. Warszawy, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Życzliwie udostępnili zbiory rodzinne, okazali wszelką pomoc, jak, korekta, skanowanie fotografii, cenne uwagi pp: Jerzy Bielak z Radomia, Olga Chylowa z Kęt, Marek Cisek z Wrocławia, Maria Serafińska-Domańska i Stanisław Domański z Wiśnicza, Ryszard Drożdżak z Łapanowa, Jadwiga Duda z Wieliczki, Bogusław Dvorak z Zakopanego, Marta Dvorak z Krakowa, Stanisław Jankowski z Krakowa, Władysław Konieczny z Dołęgi, Lucyna Król z Krakowa, Juliusz Melanowski z Krakowa, Grzegorz Muskała z Kłodzka, Jacek Nowakowski z Zakopanego, Barbara Sikora z Sosnowca, Czesław Uhma z Warszawy, Felicja Wieczorek z Mysłowic, oraz z Bochni: Andrzej Całka, Marek Chmiel, Kinga Kasprzyk-Cetnarowicz, Władysław Krcil, Marek Materna, Janusz Paprota, Joanna Potasz, Grażyna Potępa, Wojciech Salamon, Romana Stus, Jolanta Szpisak, Halina Wojciechowska.
Wszystkim Państwu składamy serdeczne wyrazy podziękowania.
Stanisław Kobiela
prezes Stowarzyszenia Bochniaków
i Miłośników Ziemi Bocheńskiej
Na okładce: Artur Grotger (1837-1867) Przysięga (wł. Muzeum Niepodległości w Warszawie)
Wydawca: Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej, Dom Bochniaków, Rynek 2, 32-700 Bochnia. tel. (014) 612-34-79, (014) 611-86-21, www.bochniacy.pl; e-mail: w.bochenskie@wp.pl.
Skład, druk i oprawa: Brzeska Oficyna Wydawnicza, tel. 14 686 14 70
ISBN 978-83-924282-3-7
Oprawa: miękka
Stron: 285
Wymiary: 230×165
Książka dostępna w sprzedaży u wydawcy po uprzednim kontakcie.
