Stowarzyszenie Bochniaków
i Miłośników Ziemi Bocheńskiej

Rok założenia 1936

Nowy numer 2(105) Wiadomości Bocheńskich

  Ukazał się w sprzedaży nr 2/105 „Wiadomości Bocheńskich” – lato 2015.

Pierwsze dwa artykuły związane z 75 rocznicą wywózek Polaków na Syberię w 1940 r. poświęcone są rodzinie Więcków i Trzasków z Łapczycy i poświęceniem Pomnika Sybiraków w Łapczycy 28 czerwca b.r.

Wspomnienia o swoich losach na Syberii, w Indiach i Afryce nadesłała z Cape Town stolicy Republiki Południowej Afryki pani Ludmiła Zawadowska-Jakutowicz z Borku pod Bochnią, z rodziny Biernatów.

Wspomnienia Michała Heliasza „7 lat na wojnie” pokazują losy chłopa z Okulic w czasie I wojny światowej, najpierw w mundurze żołnierza c.k. armii austro-węgierskiej, potem żołnierza Błękitnej Armii gen. Hallera i obrońcy Ojczyzny w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. zwłaszcza w bitwie warszawskiej 1920 r., której 95 rocznicę obchodzić będziemy 15 sierpnia 1920 r. Pisane wartkim, chłopskim językiem wspomnienia porywają czytelnika trafnością obserwacji, oryginalnością stylu  i głębokością licznych puent i refleksji. Stanowią one niezwykły dokument epoki.

O tym, jak dotkliwie mieszkańcy Bochni przekonali się w 1620 roku o charakterze Lisowczyków, których nazywano „diabłami” i „krwawymi psami”, którymi matki w Czechach straszyły dzieci – pisze Janusz Paprota.

Stanisław Kobiela w artykule „Wielki wybuch na Wygodzie – 17 października 1946 r.” opisał, zupełnie nieznaną dzisiaj, eksplozję pocisków artyleryjskich i min przewożonych – wbrew instrukcjom i regulaminom – przez oddział saperów z Krzęczkowa do starorzecza Raby, gdzie miały być zdetonowane. Możemy dowiedzieć się z niego o niezidentyfikowanych do dzisiaj śmiertelnych ofiarach pochowanych na bocheńskim cmentarzu, o zakresie pomocy udzielonej poszkodowanym i propagandowym wykorzystaniu tej tragedii.

Tadeusz Zatorski przetłumaczył z języka niemieckiego dla naszej gazety fragment „Wrażeń z podróży po Galicji” Samuela Bredetzkiego z 1805 r. poświęcony Bochni. Dał także niezwykle ciekawy komentarz do tego tekstu.

 Roman Kucharski z Radłowa napisał o akcji cegiełkowej pomocy Bochniaków dla Wawelu, która po I wojnie światowej był świadectwem ofiarności i patriotyzmu narodu polskiego.

W poprzednim numerze kol. Stanisław Mróz rozpoczął cykl „Smatruz z przewodnickimi klechdami” sympatycznie przyjęty przez czytelników. Obecna klechda górnicza „Mądrość konia” zasłyszana od „Starych Strzech” pokazuje mentalność  koni pracujących w kopalni, ich przyzwyczajenia i  naturę.  Na letnie popołudnie to znakomita lektura  pokazana lekko i z przymrużeniem oka.

Prof. dr hab. Jan Pinowski, ekolog i ornitolog kontynuuje cykl  „Nowa Zelandia kontynent bez ssaków”. W tym odcinku przedstawia główne przyczyny zanikania na wyspie gatunków.  

Prof. dr hab. Janusz Żarek w cyklu „Podróże kształcą i uczą tolerancji” przedstawia indyjskie Tadż Mahal – mauzoleum miłości.

Stanisław Kobiela w 5 cz. Cyklu „Bochniacy w legionach” bitwą pod Kaniowem 11 maja 1918 r. kończy epopeję legionową. Nie kończyła się walka o niepodległość Polski. Bochniacy walczyli w obronie Lwowa, w Błękitnej Armii gen. Hallera i 5 Brygadzie Syberyjskiej płk. Czumy na Syberii i innych polskich formacjach wojskowych.

Moda na upiększanie wielu obiektów użyteczności publicznej trafiła także do katolickich świątyń. Na pielgrzymce szlakiem św. Kingi widzieliśmy oszpeconą takim jaskrawo kolorowym banerem, piękny gotycki fronton wiślickiej kolegiaty. Pan Tadeusz Zatorski pisze o styropianie szpecącym gotycki fronton kościoła św. Mikołaja i apeluje do nowego bocheńskiego proboszcza i kustosza Bazyliki Mniejszej w Bochni o usunięcie tę wątpliwej urody ozdobę.

W dziale BOCHNIANA kol. Stanisław Mróz omawia książkę Konsula Honorowego Polski na Hawajach pani Bożeny Jarnot, związanej serdecznymi więzami przyjaźni z Bochnią i zamieszcza jej dedykację dla „Wiadomości Bocheńskich”,  a Redakcja „Wiadomości Bocheńskich” z sympatią informuje o nowej bocheńskiej gazecie „Expressie solnym” i proponuje współpracę.

Wśród materiałów wspomnieniowych zwracamy uwagę na artykuł pana Jana Łyska z Warszawy członka honorowego naszego Stowarzyszenia pt. Złote Wrota nad Rabą” o historii budowy mostu wiszącego nad Rabą w Krzyżanowicach, wzorowanego na słynnym Golden Gate w San Francisco, zapale i zaangażowaniu w budowie ks. Józefa Skwiruta, krzyżanowickiego proboszcza.

Niezwykłym wydarzeniem w Bochni była diaporama Mariana Rynkiewicza – Kalwaria życia, zaprezentowana na ogromnym ekranie na Placu Sanktuaryjnym w Bochni. Pisze o niej Stanisław Kobiela.

Pan Jan Saferna w nowym cyklu „Ludzie małopolskich lasów” wspomina leśniczego Władysława Stachonia, jego wojenne losy i lata prześladowań w okresie stalinizmu.

Stanisław Kobiela przypomina postać zmarłego 3 lipca b.r. Mariana Sołtysa (1929-2015) wieloletniego prezesa Oddziału Krakowskiego i członka honorowego Stowarzyszenia.

Joanna Pastuszak prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej  im. Czesława Blajdy przedstawiła postać Czesława Blajdy, założyciela tego Stowarzyszenia i opisała uroczystość wspomnieniową zorganizowaną 23 maja b.r. w Żegocinie.

Pani Joanna Maria Noworolska opisała przebieg zjazdu maturalnego rocznika 1961-1965.

Stanisław Gawor w artykule „Bochnianki z Nagrodą im. Orkana” z satysfakcją pisze o idei przyznawania Nagród im. Orkana dla wybitnych postaci i kontynuowaniu tej pięknej tradycji w b.r. Pisze o dwóch laureatkach z Bochni: pani  Zofii Wiśniewskiej, autorce książek dla dzieci, eksponujących bocheńskie legendy i kol. Janinie Kęsek, powszechnie znanej i zasłużonej na polu edukacji historycznej dorosłych i młodzieży, autorce niezwykłej książki Bochnia i  obwód bocheński w latach 1861-1863, którą zainteresowała się Biblioteka Kongresu USA i biblioteki polonijne.

Wiele ciekawych informacji możemy przeczytać w KRONICE, pokazującej aktywność naszego Stowarzyszenia na wielu polach działalności twórczej, nowe rodzaje współpracy, kontakty z innymi stowarzyszeniami i listy do redakcji. Zamieszczamy w tym dziale apel do absolwentów I LO o kontakt w związku ze zbliżającym się jubileuszem 200 lecia tej Szkoły, który obchodzić będziemy w 2017 r.

AKTUALNOŚCI

Podsumowanie XXXI Kwesty

Szanowni Państwo! Z wielką radością mamy przyjemność poinformować, że XXXI Kwesta na ratowanie zabytkowych pomników cmentarza komunalnego przy ul. Orackiej w Bochni zakończyła się zebraniem rekordowej kwoty 14119 złotych i 85 groszy oraz 10 euro i 40 centów!

Czytaj więcej »