W tym budynku mieściła się Rada Żydowska (Judenrat), Policja Żydowska (Judischer Ordnungsdienst) i więzienie, w którym torturowano aresztowanych Żydów.

Judenrat (Rada Żydowska) był instytucją nadrzędną w getcie. Powstał z końcem 1940 r. z Komitetu Żydowskiego założonego w X 1939 r. z inicjatywy Samuela Freudenheima, przed wojną radnego miasta i właściciela wielkiego składu piwa okocimskiego.

Leon Gawąd wspomina(28):

W Judenracie był Frondenheim [Freudenheim – przyp. aut.], który był oficerem w zaborze austriackim. Miał w Bochni rozlewnię piwa, a jego żona była Niemką. Przypominali mu, żeby przepisał się na papiery niemieckie. Ani on, ani żona się nie zgodzili i oboje zginęli.

Judenrat liczył od 12 do 15 osób. Po Samuelu Freudenheimie na czele Judenratu stanął Symche Weiss.

Przynależność do Judenratu zabezpieczała mieszkanie przed rewizją, zapewniała przepustki do wychodzenia z getta do miasta. Prowadził on ewidencję Żydów bocheńskich, ściągał opłaty, kontrybucje, wydzielał mieszkania i wydawał karty żywnościowe. Judenrat oceniany był negatywnie z powodu posłusznego wypełniania poleceń okupanta. Judenrat zebrał kontrybucję z getta za zapewnienie bezpieczeństwa Żydom, a 25 sierpnia 1942 r. Niemcy przeprowadzili pierwszą akcję eksterminacyjną w getcie. We wrześniu 1942 r. Judenrat musiał zapłacić za naboje użyte w czasie akcji eksterminacyjnej.

Zdaniem niektórych historyków Judenraty podejmowały także działania na rzecz ochrony ludności żydowskiej przed bezwzględnością okupanta(29).
Podobnie jak w innych gettach, także w getcie bocheńskim zorganizowana została policja żydowska czyli służba porządkowa zwana (Ordnungsdienst (skrót – OD, odeman – członek żydowskiej policji). Podporządkowana była krakowskiemu i bocheńskiemu Sipo u. SD i miała ślepo wykonywać jego rozkazy. Wzięła udział w zagładzie Żydów.

W pierwszej fazie tworzenia policji żydowskiej, jej funkcjonariusze
nie zdawali sobie sprawy z zakresu zadań, jakie im powierzą Niemcy. Zostali umundurowani i otrzymali odznaki z literami JOD (Judischer Ordnungsdienst – Żydowska Służba Porządkowa) oraz gumowe pałki. Aktywność ich wzrastała w czasie akcji eksterminacyjnych. Ci ludzie
w Krakowie aresztowali i oddawali do gestapo członków Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB). W bocheńskim getcie działaczy ŻOB poszukiwał, posługując się siecią konfidentów komendant OD niejaki Szymon Rosen. Policja żydowska w getcie bocheńskim, podobnie jak w innych gettach podlegała bezpośredni rozkazom w/w Podreferatu żydowskiego SIPO.

W więzieniu, w piwnicach bocheńskiego Judenratu przetrzymywano tych, którzy nie podporządkowali się zarządzeniom wspomnianego komendanta policji żydowskiej i ci którzy nie zapłacili w terminie kontrybucji.

________________________________

(28) Rozmowa Moniki Węgrzyn-Przybyło i Krzysztofa Bielawskiego z Leonem Gawądem, opiekunem cmentarza żydowskieg w Bochni. www.sztetl.org.pl

(29) Zob. przypis nr 26 J. Chrobaczyński, J. Gołębiowski, Polityka
okupanta wobec ludności [w:] Bochnia. Dzieje miasta
i regionu, s.439.