Zimowy numer „Wiadomości Bocheńskich”
Ukazał się w sprzedaży zimowy numer „Wiadomości Bocheńskich” (nr 4/2016). Otwiera go artykuł Stanisława Kobieli „Bochnia w październiku 1956 r.” pokazujący wydarzenia Polskiego Października 1956 roku, które rozgrywały się także na terenie Bochni. Okazuje się, że w małej wówczas Bochni także działo się wiele. Autor nawiązuje do dramatycznych wydarzeń w 1953 r. kiedy to bezpieka aresztowała liczną grupę młodzieży z bocheńskiego Liceum, a także do informacji o wykopaniu ludzkich szkieletów w 1956 r. koło budynku UB przy Krakowskiej w czasie wykonywania fundamentów pod milicyjne garaże. Czytamy także o inwigilacji bocheńskich środowisk inteligenckich przez następczynię UB czyli Służbę Bezpieczeństwa już od 1958 roku. Artykuł kończy gorzka refleksja, jakie trwałe ślady pozostawił Polski Październik w Bochni.
O „Bochni i okolicach w XIX-wiecznym Kurjerze Lwowskim” pisze Paweł Glugla. Dziennikarskie opisy miasta i ruchu umysłowego w Bochni w latach autonomii galicyjskiej są w wielu miejscach pochlebne. Sporo miejsca poświecił Kurier setnej rocznicy legionów polskich w 1897 r. szczególnie pięknie obchodzonej w Bochni przez Sokół bocheński, który ufundował wtedy tablicę pamiątkową umieszczoną w południowej nawie kościoła parafialnego pw. św. Mikołaja. Są także informacje o Wiśniczu i uroczystościach na górze zamkowej.
W tym numerze kontynuujemy interesujący cykl artykułów dot. zagadnień astronomii ludowej. Tym razem prof. dr hab. Władysław Kupiszewski z Uniwersytetu Warszawskiego pisze o ludowych nazwach gwiazd Wielkiej i Małej Niedźwiedzicy czyli Wielkiego i Małego Wozu. Gwiazdy tej konstelacji mają m.in. swoje nazwy w podbocheńskiej gwarze. Kończymy cykl artykułów prof. dr hab. Jana Pinowskiego o Nowej Zelandii opisem Parku Narodowego Góry Cooka.
Janusz Paprota przypomina królewskie wizyty w Bochni i okolicy od czasów przyjazdu do Bochni księcia Bolesława Wstydliwego i jego matki księżny Grzymisławy, aż po wizytę cesarza Franciszka Józefa I i arcyksięcia Józefa Ferdynanda. Większość tych gości zatrzymywała się na nocleg w zamku żupnym, co także wskazuje na rangę tego obiektu, który ma szanse odzyskać swój pierwotny wygląd.
Burzliwą historię pomnika Czynu Legionowego, zamienionego na pomnik milicjantów i odzyskanego w 1988 r. zna większość mieszkańców Bochni, ale nie wszyscy znają okoliczności tego co działo się z pomnikiem od 1945 roku, a sprzeczne albo mgliste informacje pojawiające się nawet w najnowszej literaturze jeszcze bardziej utrudniają poznanie prawdy. Pisze o tej historii Stanisław Kobiela.
W jesieni 2016 r. gościła w Domu Bochniaków pani Aleksandra Wróblewska. W czasie spotkania mówiła ciekawie o swoich stryjach Krudowskich, z których trzech uczyło się w bocheńskich gimnazjum, kilku służyło w legionach, jeden ułożył melodię do hymnu Stowarzyszenia „Kantaty Bochniaków”, dwóch było kompozytorami, a jej dziadek malarzem. Dwóch stryjów (Stefan i Jan) zginęło w Katyniu. Artykuł „W rodzinnym kręgu” jej autorstwa poświęcony tej niezwykłej i licznej rodzinie, która na wakacje wyjeżdżała na dwóch furmankach razem z fortepianem pokazuje atmosferę panującą w tej patriotycznej i zasłużonej rodzinie.
W dziale BOCHNIANA omawiamy dwie interesujące pozycje. Pierwsza to, bogato ilustrowana historia bocheńskiej policji, w formie dużego albumu i niełatwy okres tej formacji po 1945 roku. O żołnierzu, pieśniarzu Warszawy, aktorze kabaretowym i farmaceucie Marianie Guntnerze „Rentgenie” zamordowanym w Katyniu, a pochodzącym z Bochni, absolwencie bocheńskiego gimnazjum czytamy w nr 3/2016 wydawnictwa Muzeum Niepodległości pt.”Niepodległość i Pamięć”.
Zamieszczamy także wspomnienia o zmarłych: prof. Januszu Żarku (Władysława Kupiszewskiego z Warszawy) i o ks. infułacie Emilu Mroczku z Kamiennej (Elżbiety Misiak z Warszawy)
W czasie publikowania artykułów nt. ucieczki rtm. Witolda Pileckiego z KL Auschwitz do Bochni i Wiśnicza do naszej redakcji napłynęły ciekawe dokumenty, informacje uzupełniające i fotografie (Leona Wandasiewicza i Józefa Puchały, gajowego Kazimierza Trzepli) osób, które udzieliły Rotmistrzowi niezbędnej pomocy w czasie tej ucieczki.
W KRONICE prezentujemy Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział w Bochni i nasze Stowarzyszenie. Piszemy także o jubileuszu Klubu Przyjaciół Wieliczki.
Na okładce zamieściliśmy jedno ze zdjęć prezentowanej od 19 stycznia 2017 r. w Domu Bochniaków wystawy fotograficznej „Piękno ukryte w mroku” zorganizowane przez Kopalnię Soli w Bochni i nasze Stowarzyszenie. Wystawa czynna będzie we wtorki i piątki w godzinach od 10.00 do 14.00 do końca marca 2017 r. Poza wyznaczonymi godzinami zwiedzanie jest możliwe po uprzednim uzgodnieniu nr tel. 722 00 80 80. Zwiedzanie wystawy jest nieodpłatne.
